احتمالاً بعدها رد راکت را با تصویر مردی به یاد بیاورم که سوار بر دوچرخهاش در دل شب چراغانی رو به دوربین رکاب میزند، در حالیکه با یک دستش فرمان را گرفته است و با دست دیگرش سیگاری را در هوا میچرخاند و از آن کام میگیرد. او چنان دلبستهی شب و سواری و سیگار است که انگار نه فردایی وجود دارد و نه گذشتهای. او به تبار مردانِ ویریِ سینمای مستقل آمریکا تعلق دارد، تابع امیال آنیاش است و همچون اسلافش در فیلمهای جارموش، برادران کوئن، و برادران سفدی، زندگی در لحظه را به واکاوی گذشته یا تصور آینده ترجیح میدهد. آینده البته از راه میرسد اما اینکه او همسفر آن است یا نه، بستگی به تصمیماتی دارد که آنی و غریزی در برابر «تصادف»های فیلمنامه/زندگی میگیرد. مردْ پورناستاری پابهسنگذاشته است که بعد از سالها به زادگاهش بازگشته. زادگاه جایی در حاشیه است، «آمریکا»ییست که فقط با سکس و علف و با آرزوی بیرون زدن از حاشیه و پیوستن به متن ـلسآنجلسـ میتوان تحملش کرد. زادگاهْ نمایی عریض است که در پسزمینهی بیکرانش چشمانداز صنعتیِ سازههای فلزی و احجام استوانهای و شعلهی پالایشگاهها خودنمایی میکند و در پیشزمینهاش آدمهایی با پای پیاده یا سوار بر دوچرخه و ماشین که در برابر آن وسعتْ کوچک و ناچیز به نظر میرسند. آیا بساطِ رئالیسم اجتماعی جور نیست؟
هنر بزرگِ شان بِیکر تسلط بر لحن و مودِ فیلمهایش در هر لحظه و موقعیتی است. با مصالحی یکسر آشنا، میتواند به نتیجهای دور از ذهن دست یابد، همانطور که در اینجا از مصالحِ یک سرزمین خانهبهدوشهای بالقوه، یک کمدی سرخوش، بیفردا، و بیمنظور درآورده. وقتی آن «تصادف» بزرگ در اواخر فیلم اتفاق میافتد، از خود میپرسیم که این روایت کمیکِ خوگرفته به لحظات خُرد و بیمنظورِ زندگی چطور میخواهد این دستاندازِ سخت را رد کند؟ پاسخ بِیکر: بهسادگی، به همان سبکِ خُلخُلی که تا پیش از این پی گرفته بود. بلاهتِ (خودخواستهی) رواییِ رد راکت و حضور نابازیگرها میتوانستند فیلم را به قلمرو و مارکتی دیگر بکشانند، اگر که کار بهلحاظ ویژوال اینقدر غنی و سبکپردازیشده نبود؛ اما در فرمت فعلی، میزانسنهای عمیقِ چندلایه در همراهی با برداشتهای بلند و قابهای عریض و رنگهای غنی، به فیلم کیفیتی نقاشانه بخشیدهاند و استادکاریاش را عیان کردهاند. رد راکت برایم باهوشترین و خلاقترین فیلم کارنامهی شان بِیکر تا به امروز است.
……
این نوشته نخستینبار در صفحهی اینستاگرام نگارنده منتشر شده است.