گستره‌ی شب فیلم فوق‌العاده‌ای است، نخستین فیلم اندرو پترسون که با سرمایه‌ی شخصی‌اش ساخته و برای اکرانش دردسرهای زیادی کشیده. گویا هجده فستیوال این جواهر را رد کرده‌اند تا که بالاخره بعد از حدود چهار سال موفق شده فیلمش را نجات دهد و به دست و قضاوت تماشاگران بسپارد. برای تماشایش تردید نکنید: یک فیلم مستقلِ شخصیِ ارزان که سرسختانه و مومنانه راه خودش را می‌رود و به ایده‌اش وفادار است. ماجراهای فیلم در سال‌های ابتداییِ جنگ سرد می‌گذرد و مرجع داستانی آن فیلم‌های علمی‌ـ‌تخیلیِ امریکایی‌ای‌ست که بی‌شمار در آن سال‌ها ساخته شده‌اند؛ همان‌ها که مالامال از اضطراب‌های جنگ سرد، هولوکاست هسته‌ای، و هجوم کمونیست‌ها بودند و این ترس‌ها را در وجودِ فرازمینی‌ها، جهش‌یافته‌ها، بیگانه‌ها، و هیولاها کانالیزه می‌کردند. گستره‌ی شب گفت‌وگویی خلاقانه را با این‌دست فیلم‌ها ترتیب می‌دهد و هم‌زمان فاصله‌ی تاریخی و موضع شخصی خودش را با آن‌ها حفظ می‌کند. گستره‌ی شب یک «اُلدفشنِ» به‌شدت معاصر است که بیش از هر چیز به تفسیرِ شخصی سازنده‌اش از مرجع زمانی و داستانی‌اش پایبند است.
فیلم با تکیه بر کاراکترهای داستانی نوجوان، فرکانس‌های مرموز، نجواهای فرازمینی، و کنجکاوی‌ها و شایعه‌ها و اضطراب‌ها، یک فضای علمی‌ـ‌تخیلیِ جنگ‌سردی می‌سازد و از طرف دیگر با سبک بیانی ویژه‌اش، بالاخص با نماهای بلند طراحی‌شده و حرکات سیال و رهای دوربینش از آن‌ها کلیشه‌زدایی می‌کند و یک جهانِ خودآیین می‌آفریند؛ جهانی که در آن زمان‌های مختلف روی هم افتاده‌اند: طبق قرارداد، در سال‌های جنگ سرد به سر می‌بریم، اما حساسیت‌های نژادی و طبقاتی عصر حاضر درون آن قُل‌قُل می‌زنند، و هم‌زمان فَخامتِ علمی‌ـ‌تخیلی‌های پسا‌ـ‌اودیسه‌ی کوبریک به عوام‌پسندیِ علمی‌ـ‌تخیلی‌های سرگرم‌کننده‌ی جنگ سرد چشمک می‌زند. یک‌جور امتزاج زمانی و تلفیق ژانری که به نمایشی پست‌مدرن از اضطراب‌های جنگ سرد پهلو می‌زند و از آن‌ها یک دال گشوده می‌سازد. به همین دلیل فیلم از اتخاذ یک موضع صریح ایدئولوژیک در برابر نیروهای مهاجم پرهیز می‌کند، خودش را از دعواهای تاریخیِ مرجع زمانی‌اش در خصوص متجاوز یا صلح‌طلب بودن این نیروها کنار می‌کشد، و ایستاده بر شانه‌ی فیلم‌هایی هم‌چون برخورد نزدیک از نوع سوم یا ورود به این نیروها بیش از هر چیز به‌عنوان یک امر مرموز، یک ناشناخته‌ی عظیم، یک جاذبه‌ی فرازمینی و فراحسی، نگاه می‌کند. آیا زمین امن است؟ هیچ معلوم نیست؛ ابتدا باید به آن جاذبه‌ی ناشناخته‌ی فرازمینی نگریست و بعد امنیت را سنجید. گستره‌ی شب همین کار را می‌کند.
……
این نوشته نخستین‌بار در صفحه‌ی اینستاگرام نگارنده منتشر شده است.